Werp je een blik op de reisadviezen van de rijksoverheid, dan zie je dat Afrika op dit moment een volledig oranje en rood gekleurd continent is. Kijk je iets dichterbij, zo rond de evenaar, dan gloort daar een klein geel stipje. Rwanda is het enige Afrikaanse land waar wij Nederlanders op dit moment naartoe op vakantie mogen. Maar hoe is de situatie daar nu eigenlijk, wat kun je verwachten als je naar Rwanda reist? Dit moet je allemaal weten over Rwanda, corona en het reisadvies.

Veel testen

Net als pré-corona moet je een visum aanvragen om Rwanda binnen te geraken. Dit is gemakkelijk online te regelen. Hiernaast moet je voor vertrek een negatieve testuitslag van maximaal drie dagen oud laten zien. Ook moet je van tevoren een digitaal gezondheidsformulier (Passenger Locator Form) invullen. Bij aankomst van je Rwanda vakantie word je wederom op corona getest. De uitslag hiervan moet je afwachten in een door de Rwandese overheid aangewezen hotel. Hier moet je ook in quarantaine blijven als de testuitslag positief is. De kosten van de test en hotel zijn voor eigen rekening: dit is vijftig euro voor een test, de hotelprijs varieert. Uitzonderingen gelden voor kinderen jonger dan vijf jaar. 

Op Rwanda vakantie zelf is redelijk wat mogelijk: het land wil de toerismesector draaiende houden. Wel zijn er recente regels wegens een stijgend aantal besmettingen. Zo is er een avondklok die geldt tussen zeven uur ’s avonds en vier uur ’s ochtends. Om zes uur ’s avonds moeten bedrijven sluiten, ook horeca. Op dit moment is het verboden om van en naar het Rubavu District te reizen, vanwege besmettingen daar. Tevens is het verplicht een mondkapje te dragen in de openbare ruimtes. Doe je dit niet, dan kan je beboet worden. Als laatste moet je voor vertrek uit Rwanda nogmaals een negatieve PCR-test laten zien. Is deze positief, dan moet je je quarantaine in Rwanda uitzitten. Omdat Rwanda volgens het reisadvies van het Nederlandse Ministerie van Buitenlandse Zaken als geel gemarkeerd staat, hoef je bij thuiskomst niet in zelf-quarantaine. Check dit reisadvies regelmatig voor veranderende regelgeving, ook tijdens je verblijf.

Sterk coronabeleid met technische innovaties

Hoewel er nu relatief meer besmettingen zijn in Rwanda, heeft het land een vrij goede koers gevaren tijdens de pandemie. Dit ziet ook Lidewyde Berckmoes, antropoloog aan het Afrika-Studiecentrum in Leiden: “Het land heeft heel snel gereageerd op de coronasituatie, sneller dan bijvoorbeeld Nederland.” Berckmoes zag dit al toen ze begin maart 2020 in Rwanda was. “Op het vliegveld in Rwanda droeg iedereen al mondkapjes. Op Schiphol was het alsof hier nog niks aan de hand was.” Door dit vroege beleid en een daaropvolgende strenge lockdown heeft het dichtbevolkte land zijn besmettingen zeer laag weten te houden. Met op dit moment op de 12,6 miljoen inwoners krap 37 duizend besmettingen.

In de strijd tegen het virus werkt Rwanda met vele technische innovaties. Robots voeren zorgtaken uit, zoals het toedienen van medicijnen en het meten van lichaamstemperaturen. Daarnaast vliegen drones naar afgelegen gebieden met geluidsfragmenten voor informatie rondom de coronasituatie. Wetenschappers roemen deze aanpak en noemen Rwanda een voorbeeld voor andere landen. Dat dit hier gebeurt, is onderdeel van een eerder opgezette pilot. Berckmoes legt uit: “Er werd al geëxperimenteerd met drones om afgelegen gebieden te bereiken voor bijvoorbeeld medicijnen. Door corona is dit in een stroomversnelling gekomen.” 

Keerzijde van het beleid

“Alles heeft echter een keerzijde,” meent Berckmoes. “Allereerst zijn de maatregelen hevig voor mensen die leven van de informele economie. Sommige mensen verkopen hun waar ’s ochtends, zodat ze ’s avonds kunnen eten. Met niemand op de straat stort dat hele systeem in. Dit is heel zwaar voor de mensen die het minder breed hebben.” Het overtreden van de regels, zoals de mondkapjesplicht, wordt hardhandig aangepakt en gecontroleerd. “In onder meer Kigali wordt er ook gesurveilleerd bij mensen die positief getest zijn, om te zorgen dat ze ook echt in thuisquarantaine blijven.” Kritiek op dit strenge beleid wordt niet geduld. Uit onderzoek van mensenrechtenorganisatie Human Rights Watch blijkt dat critici op social media door de overheid zijn bedreigd, gearresteerd, of vervolgd.  

Zo vreemd is dit niet, legt Berckmoes uit: “Sinds de genocide, 27 jaar terug, is het bewind van Rwanda in handen van president Paul Kagame. Vanwege de grootschalige betrokkenheid van burgers bij de verschrikkingen destijds, heerst het idee dat Rwanda een krachtige leider nodig heeft die het volk als het ware opvoedt.” Het bewind zet in op grootschalige verzoening, maar duldt hierbij slechts één verhaal over de genocide. Er is geen ruimte voor het leed van anderen. “Iedereen die daar kritiek op uit, riskeert sancties. Zo zijn er bijvoorbeeld ‘solidariteitskampen’ waar mensen worden heropgevoed met de visie van de overheid; een verkapt detentiecentrum.” 

“Dit autoritaire beleid heeft enerzijds positieve gevolgen voor de bestrijding van het virus. De bevolking luistert over het algemeen goed naar de regels, de teugels van de overheid zijn strak. Anderzijds is er voor de inwoners ook maar één gangbare weg van doen en laten, vrijheden worden beperkt en kritiek gesmoord.”

Lees voor reisinspiratie: Visit Rwanda: op vakantie in adembenemend natuurschoon